09.00 uur

Opening congres door dagvoorzitter

Annemieke Bosshardt-de Vries, Eigenaar Zeg het helder & Beleidsadviseur Saxion University of Applied Sciences

09.05 uur

Keynote: De Erasmiaanse waarden in het onderwijs/wetenschap

Ronald van Raak, Hoogleraar Erasmiaanse waarden, Erasmus Universiteit Rotterdam

09.45 uur

Koffie- en theepauze

10.15 uur

Keynote: Programmatisch toetsen: evolutie of revolutie

Binnen het hoger onderwijs is er veel belangstelling voor programmatisch toetsen, als model en methode om de leer- en beslisfunctie van toetsen en toetsing te integreren, én maximaliseren. Implementatie heeft impact op het gehele programma, het curriculum de organisatie, de mensen. Hoe kan aan de principes van programmatisch toetsen vorm gegeven worden in de implementatie, wat zijn design keuzes? Radicaal en als een revolutie, of stapsgewijs en evolutie door iteraties? In de lezing zullen ook deze belangrijke vragen en keuzes, die de uitkomsten van programmatisch toetsen kunnen beïnvloeden, aan bod komen.

Sylvia Heeneman, Professor in Competentiegericht toetsen en opleiden,
Programma-coördinator Bachelor of Medicine, Maastricht University

11.00 uur

Sessieronde 1

1. De relatie tussen ontwikkeling van zelfregulatievaardigheden van studenten en programmatisch toetsen

Innovatieve vormen van toetsen vragen en stimuleren ook nieuwe vaardigheden van studenten. Op HAS Green Academy zijn sinds 4 jaar 2 opleidingen opgebouwd volgens de principes van programmatisch toetsen. In het onderzoek dat wij vandaag presenteren onderzoeken wij in welke mate studeren binnen een programmatisch studie- en toetsprogramma de zelfregulatievaardigheden van studenten ondersteunt. Hierbij gaan wij graag het gesprek aan met deelnemers om te onderzoeken op welke manier verschillende opleidingen met studenten werken aan zelfregulatievaardigheden, en op welke manier dit onderdeel kan zijn van studie- en toetsprogramma.

Suzan van Ierland, Toetsdeskundige | Onderwijskundige bij HAS Green Academy
Niels Bohnen, Docent- en Opleidingscoördinator Toegepaste biologie bij HAS Green Academy


2. Hoge ogen gooien met het Protocol Afstuderen 2.0!

Ben je betrokken bij de voorbereiding op een midterm review of accreditatie van een opleidng? In deze workshop komt aan de orde hoe je met behulp van het Protocol Afstuderen 2.0 de borging van het eindniveau kunt verantwoorden in een zelfevaluatie en tijdens het bezoek van een panel. Daarbij komt aan de orde hoe je met behulp van het protocol gezamenlijk tot een analyse kunt komen van de borging van het eindniveau en de relatie kunt laten zien tussen het beroepsprofiel en/of de leeruitkomsten van een opleiding en het afstudeerprogramma.

Lisette Munneke, Hogeschoolhoofddocent (Senior Researcher) HU University of Applied Sciences


3. Wat vragen nieuwe ontwikkelingen rondom toetsen van de examencommissie en examinator?

Herken je de ontwikkelingen rondom het verminderen van het aantal toetsen, leerwegonafhankelijk toetsen of het programmatisch toetsen? Het toetsen en beoordelen van studenten is volop in beweging. Het landschap wordt steeds complexer. Wat betekent dat voor examinatoren? En welke impact heeft dat op de borging van de kwaliteit van de toetsen en de gegeven beoordelingen?

In deze sessie gaan we in op de ontwikkelingen en de impact voor de verhouding tussen examencommissie, opleiding en de examinatoren. Wat vragen de ontwikkelingen van de positionering van examencommissies? In deze interactieve sessie gaan we in op dilemma’s en geven we handreikingen. 

Roel van Krieken, Hoofd Management Consultancy Hobéon
Pieter Huisman, Bijzonder hoofdleraar onderwijsrecht aan de Universiteit van Tilburg en Senior Adviseur Hobéon

Deze workshop bestaat uit 2 delen.

1. Meer studenten over de lat: Haalbare vormen van differentiatie die de prestatiekloof tussen studenten kan verkleinen.

Studenten verschillen van elkaar, hebben andere voorkennis en -kunde. Daarnaast lijken sommigen als vanzelf te leren, terwijl anderen hard moeten knokken. Hoe kun je als docent ondersteuning bieden op maat van élke individuele student, en dit met maar één hoofd en twee handen? Hoe kun je studenten met veel kennis doen excelleren en tegelijkertijd studenten met minder kennis optimale leerkansen bieden zodat ook zij goede slaagkansen hebben op een toets of examen?

In deze sessie bespreken we sterke (en haalbare!) vormen van differentiatie die meer studenten over de lat kunnen krijgen.

Kristel VanHoyweghen, Hoofd professionalisering en training – Expertisecentrum voor Effectief Leren bij Thomas More Hogeschool ExCEL

Van promoveren naar presenteren richting groter publiek!

Met onder andere onderzoeksresultaten over:

1. Het borgen van vakoverstijgende competenties in het hoger onderwijs: de casus van informatievaardigheden

Kloof tussen professional en academicus

Het Nederlands Kwalificatieraamwerk hoger onderwijs noemt dat de afgestudeerde over een aantal competenties beschikt, waaronder ook (digitale) informatievaardigheden. Ook worden informatievaardighedensdoelen vaak genoemd als onderdeel van 21e eeuwse vaardigheden of digitale geletterdheid. Maar hoe borg je nou deze dat generieke competenties daadwerkelijk door studenten worden verworven? Hoe krijgen student en docent inzicht in de voortgang op deze vakoverstijgende competenties? In deze workshop neem ik je mee in mijn onderzoek naar de didactiek van informatievaardigheden, en verkennen we samen welke bouwstenen kunnen helpen om curriculumoverstijgende leerlijnen te borgen.

Josien Boetje, Onderzoeker didactiek van digitale geletterdheid | Docent Arabisch en Spaans | Trainer bij Toetsrevolutie

12.30 uur

Lunchpauze

13.15 uur

Keynote: The future of learning

Manu Kapur, Director of the Future Learning Initiative, Professor and Chair of Learning ETH Zürich

14.00 uur

Sessieronde 2

1. De didactische waarde van oefenen en
toetsen met behulp van leertechnologie

Het gebruik van toetsen op het gebied van leren, opleiden en onderwijs staat weleens in een kwaad daglicht. Toetsen zouden ertoe leiden dat lerenden leren voor een toets, en niet ‘voor het leven’. Het leerproces wordt dan een demotiverende hordenloop. Je kunt toetsen echter ook als leeractiviteit inzetten:

  • Je kunt toetsen gebruiken voor het activeren van voorkennis.
  • Je kunt toetsen inzetten om te achterhalen of lerenden leerinhouden hebben begrepen.
  • Je kunt toetsen gebruiken om leerstof actief te laten verwerken.

Tijdens deze sessie gaan we in op de mogelijkheden van digitalisering om toetsen als leeractiviteit in te zetten.

Wilfred Rubens, Adviseur, Docent, Projectleider en expert leren en ontwikkelen met behulp van ICT


2. Hoe krijg je summatieve beoordelingen betrouwbaar en valide?

In deze sessie staan we stil bij ‘betrouwbaarheid’ en ‘validiteit’ in een assessmentcontext. Zowel vanuit de theorie als vanuit de praktijk wordt aanschouwelijk gemaakt hoe je die betrouwbaarheid en validiteit kan bewaken en verhogen.

Maarten Goossens, Co-founder Comproved


3. Inclusief toetsen: hoe zorg je ervoor dat je bij een toets niet de toetsmethode
maar ook echt de teststof toetst?

We zijn ons vaak niet voldoende bewust van de invloed die de toetsmethode heeft op de resultaten van de mensen die we willen toetsen.
Bij een toets wil je controleren of de geleerde stof zo goed mogelijk is blijven hangen bij de student of scholier, maar hoe zorg je ervoor dat je bij een toets, niet de toetsmethode, maar ook echt die teststof toetst?

Aan de hand van praktijkvoorbeelden en context probeer ik de aanwezigen te laten zien wat er speelt en hopelijk een zaadje van bewustzijn te planten, zodat bij het maken van een toets in de toekomst er rekening mee gehouden wordt dat niet elke methode voor iedereen even prettig is.

Machil Deinum, Beleidsmedewerker Utrecht University of Applied Sciences


4. Programmatisch toetsen en de impact op het leren van de student: implementatievoorbeelden van low tot high-stakes assessment

Tijdens deze sessie bespreken we met elkaar de voorlopige resultaten van een onderzoek bij twee HBO-opleidingen die programmatisch toetsen hebben geïmplementeerd in het eerste studiejaar. In dit onderzoek stond de vraag centraal hoe de toetsleeromgeving studenten helpt of juist belemmert bij hun leren. Vervolgens gaan we aan de hand van praktijkvoorbeelden met elkaar in gesprek over de ervaren uitdagingen bij het vormgeven van de high-stakes beoordeling.

Harold Bok, Vice-decaan Onderwijs faculteit, Diergeneeskunde Universiteit Utrecht
Lonneke Schellekens, PhD student Programmatic Assessment, Universiteit Utrecht

Deze workshop bestaat uit 2 delen.

2. Meer studenten over de lat: Sterke didactische aanpakken die het leerrendement van àlle leerlingen verhogen.  

“High quality teaching for everyone reduces the need for further differentiation”. Om tot een goede les te komen, is het belangrijk om te begrijpen hoe en wanneer leerlingen bijleren, wanneer het enkel ‘lijkt’ alsof er geleerd wordt en wat het leren belemmert. Het boek Wijze Lessen vertaalt de meest recente wetenschappelijke inzichten op het vlak van leren en instructie naar de klaspraktijk en beschrijft aanpakken waarbij de nadruk ligt op het verbeteren van de prestaties van àlle studenten. Tijdens deze sessie deelt mede-auteur Kristel Vanhoyweghen ook tal van concrete werkvormen die je meteen kan toepassen in je eigen klas of aula.

Kristel VanHoyweghen, Hoofd professionalisering en training – Expertisecentrum voor Effectief Leren bij Thomas More Hogeschool ExCEL

Van promoveren naar presenteren richting groter publiek!

Met onder andere onderzoeksresultaten over:

2. De wederzijdse impact van leerlingperceptie van leskwaliteit

De kwaliteit van de les beïnvloedt het leren van leerlingen. Daarom is het belangrijk om leskwaliteit te meten. Een efficiënte en interessante manier is door leerlingen te vragen wat ze van de les vonden. Maar daar zitten wat haken en ogen aan. We weten bijvoorbeeld niet of we meten wat we willen weten (validiteit), omdat bepaalde factoren van invloed kunnen zijn op de scores die leerlingen geven. Bovendien is het niet duidelijk of de leskwaliteit van leraren verbetert op basis van leerlingpercepties (impact). In deze presentatie gaan we verder in op de validiteit en impact van leerlingpercepties van leskwaliteit.

Hannah Bijlsma, Projectleider en onderzoeker bovensectoraal stelselonderzoek bij Onderwijsinspectie, Leraar Basisonderwijs.

15.00 uur

Korte koffiepauze

15.15 uur

Keynote: Van Feedbackontvangers naar feedbackgebruikers

Docenten besteden veel tijd en energie aan het formuleren van goede en opbouwende feedback. Studenten leggen vervolgens de feedback naast zich neer of klikken op “accept all changes” en gaan verder met hun leven. Dit kan en moet natuurlijk ook anders. In deze keynote ga ik in op hoe een ideale student met feedback omgaat: met concrete feedbackvragen en een kritische verwerking. De hamvraag is hoe we onze studenten naar dat ideaalbeeld kunnen begeleiden. Zodat student niet langer passieve ontvangers van feedback zijn, maar actieve gebruikers ervan.

Renske de Kleijn, Onderwijsonderzoeker en feedbackfanaat bij UMC Utrecht

16.00 uur

Keynote: 1000% succesvol succes voor iedere student

De boodschap in de maatschappij is dat je je eigen lot bepaalt en je daar ook zelf verantwoordelijk voor bent. Succes is een keuze. Deze boodschap werkt door in het hoger onderwijs en zorgt voor een focus op zelfregie, zelfsturing en eigenaarschap. Flexibiliteit is het toverwoord. Het gaat om de gepersonaliseerde studentreis. De vraag is of dit nodig, wenselijk en effectief is. En zo niet, wat dan een vruchtbaar alternatief is. In deze lezing gaat Symen van der Zee in op de thematiek en de onderliggende problematiek van de retoriek.

Symen van der Zee, Lector Vernieuwend Onderwijs bij Saxion University of Applied Sciences

16.30 uur

Borrel